ΔΡ. ΜΑΡΙΑ ΣΤΑΜΕΛΟΥ, MD, FEAN


Ιατρείο νόσου Πάρκινσον και Κινητικών Διαταραχών

Καθηγήτρια Νευρολογίας, Παν/μίου Marburg


ΔΡ. ΜΑΡΙΑ ΣΤΑΜΕΛΟΥ, FEAN

ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ

ΙΑΤΡΕΙΟ Ν. ΠΑΡΚΙΝΣΟΝ / ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Ν. ΠΑΡΚΙΝΣΟΝ / ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ "ΥΓΕΙΑ'

11 Απριλίου 2020 - Μια διαφορετική παγκόσμια ημέρα Πάρκινσον

Μαρία Σταμέλου • 9 Απριλίου 2020

Πάρκινσον και COVID-19

Κάθε χρόνο στις 11 Απριλίου γιορτάζεται η παγκόσμια ημέρα για τη νόσο του Πάρκινσον. 

Φέτος, εκδηλώσεις για την ενημέρωση του κοινού έχουν ακυρωθεί λόγω της πανδημίας. Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα για την νόσο Πάρκινσον, η νευρολόγος
Μαρία Σταμέλου, υπεύθυνη Τμήματος Νόσου Πάρκινσον και Κινητικών Διαταραχών ΥΓΕΙΑ, απαντά σε συχνές ερωτήσεις ασθενών με τη νόσο αυτή για τον COVID-19. 

  • Είναι οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον πιο επιρρεπείς στο να κολλήσουν τον COVID-19 από το γενικό πληθυσμό;
    Από ό,τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα, η ίδια η νόσος Πάρκινσον δεν φαίνεται να καθιστά έναν ασθενή πιο επιρρεπή στο να μολυνθεί από τον ιό. Ωστόσο, το ατομικό ρίσκο του κάθε ασθενή διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία του, το στάδιο της νόσου και τα εκάστοτε κινητικά και μη κινητικά συμπτώματα. Για παράδειγμα, ασθενείς με προχωρημένη νόσο διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για λοιμώξεις του αναπνευστικού. Εάν κάποιος ασθενής με Πάρκινσον νοσήσει από τον COVID-19, είναι πιθανό να υπάρξει επιδείνωση των συμπτωμάτων της Πάρκινσον, όπως άλλωστε και με οποιαδήποτε λοίμωξη, ή να αλλάξει η ανταπόκριση στην φαρμακευτική του αγωγή. Για αυτό, αυτή τη χρονική στιγμή, όπως όλος ο πληθυσμός, έτσι και όλοι οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον, οφείλουν να μένουν μέσα στο σπίτι, να μην βγαίνουν χωρίς λόγο και να τηρούν όλες τις οδηγίες για τον γενικό πληθυσμό όπως συχνό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών και κοινωνική αποστασιοποίηση.

  • Πρέπει οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον να ακυρώσουν τα προγραμματισμένα ραντεβού με την/τον νευρολόγο τους;
    Τα προγραμματισμένα τακτικά ραντεβού θα ήταν σωστό καταρχάς να αναβάλλονται. Για οτιδήποτε αφορά τη νόσο Πάρκινσον και τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε με αυτήν, θα πρέπει να επικοινωνείτε τηλεφωνικά ή διαδικτυακά με τους νευρολόγους σας, οι οποίοι και θα κρίνουν εάν είναι απαραίτητο να σας δουν από κοντά. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τους ασθενείς που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή από του στόματος, αλλά και για τους ασθενείς με εν τω βάθει εγκεφαλικό ερεθισμό (Deep Brain Stimulation), ή αντλίες συνεχούς έγχυσης ντοπαμινεργικής αγωγής.

  • Τι πρέπει να κάνουν οι ασθενείς με τα φάρμακά τους για το Πάρκινσον και πώς μπορούν να τα προμηθεύονται;
    Λαμβάνετε τα φάρμακά σας για το Πάρκινσον κανονικά. Δεν αλλάζετε τίποτα χωρίς να επικοινωνήσετε με την/τον νευρολόγο σας. Τόσο η ξαφνική αύξηση όσο και η ξαφνική διακοπή των φαρμάκων που σχετίζονται με την νόσο Πάρκινσον μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες. Όσοι νιώθετε ότι τα συμπτώματά σας είναι σταθερά, διατηρείτε την αγωγή σας και όσοι αντιμετωπίζετε πρόβλημα, επικοινωνείτε με την/τον νευρολόγο σας. Τέλος, μπορείτε πλέον να παραλαμβάνετε τις συνταγές σας στο κινητό σας τηλέφωνο ή στο email σας, μέσω της άυλης συνταγογράφησης, μετά από σχετική ενεργοποίηση αυτής της δυνατότητας από μέρους σας στην ιστοσελίδα: 
    https://www.e-syntagografisi.g...

  • Τι πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον που μένουν στο σπίτι λόγω των μέτρων της κοινωνικής αποστασιοποίησης;
    1. Άσκηση μέσα στο σπίτι: Είναι σημαντικό να διατηρείτε μια ρουτίνα που να περιλαμβάνει την άσκηση μέσα στο σπίτι, τουλάχιστον μισή ώρα κάθε μέρα. Μπορείτε να μιλήσετε με την/τον φυσιοθεραπευτή/ριά σας, για να σας συστήσει κάποιες ασκήσεις για το σπίτι, ή να κάνετε διαδικτυακά συνεδρίες. Όσοι δεν έχετε πρόσβαση σε ειδικούς, μπορείτε να χρησιμοποιείτε παραδείγματα από το διαδίκτυο για ασκήσεις μέσα στο σπίτι για την νόσο Πάρκινσον. Υπάρχουν πολλά βίντεο αλλά ιδανικά επιλέξτε κάποιο από μια αξιόπιστη πηγή όπως για παράδειγμα, από την ιστοσελίδα της Parkinson’s UK ή του Michael J Fox Foundation. Μπορείτε ακόμα και να χορέψετε (https://danceforparkinsons.org...
    Οι ασκήσεις πρέπει να γίνονται με ασφάλεια, κατά προτίμηση μην δοκιμάσετε τώρα κάτι που δεν έχετε ξανακάνει στο παρελθόν και θα πρέπει να αποφεύγετε οτιδήποτε μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μιας πτώσης. 

    2. Διατροφή και σωματικό βάρος: Δεδομένης της ελαττωμένης κινητικότητας λόγω του περιορισμού στο σπίτι, θα πρέπει να προσέξετε την διατροφή σας, ώστε να μην πάρετε βάρος και επιδεινωθεί η κινητικότητά σας. Επίσης, όσοι ασθενείς έχουν προβλήματα κατάποσης, θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα μέτρα ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα εισροφήσεων. Επικοινωνήστε με την/ον λογοθεραπευτή σας και ζητήστε οδηγίες ως προς την διαχείριση των γευμάτων εάν έχετε δυσκολίες με την κατάποση. Η διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει πολλά φρούτα και φυτικές ίνες και για την αντιμετώπιση και πρόληψη της δυσκοιλιότητας που συχνά ταλαιπωρεί τους ασθενείς με νόσο Πάρκινσον, και επιδεινώνεται λόγω και του περιορισμού στο σπίτι.

    3. Ύπνος: Η διατήρηση του κιρκάδιου ρυθμού είναι σημαντική για τους ασθενείς με νόσο Πάρκινσον. Οι πολλές ώρες μέσα στο σπίτι δεν θα πρέπει να σημαίνουν και πολλές ώρες πρωινού ή μεσημεριανού ύπνου. Αντισταθείτε στην ημερήσια υπνηλία και βάλτε ένα πρόγραμμα που θα τηρείτε κάθε μέρα. Ξυπνήστε νωρίς, και μετά την λήψη των πρωινών φαρμάκων, μπορείτε να κάνετε την γυμναστική σας, να φτιάξετε κάτι κατασκευαστικό με τα χέρια σας, να ζωγραφίσετε, να φτιάξετε ένα παζλ ή οτιδήποτε απολαμβάνετε. Αποφύγετε όμως τις πολλές ώρες στην τηλεόραση και τον ύπνο την ημέρα, γιατί μπορεί εκτός όλων των άλλων, να οδηγήσουν σε παραισθήσεις και σύγχυση, ειδικά σε ασθενείς που εμφανίζουν και δυσκολίες με την μνήμη τους.

    4. Άγχος και κατάθλιψη: Προσπαθήστε να διατηρήσετε επαφή με το οικογενειακό και κοινωνικό σας περιβάλλον από το τηλέφωνο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και με βιντεοκλήσεις. Θυμηθείτε ότι όλοι είμαστε στην ίδια θέση και ότι αυτή είναι μια προσωρινή κατάσταση. Φυσικά επικοινωνήστε με τον ψυχολόγο, ψυχίατρο ή νευρολόγο σας εάν αισθάνεστε άσχημα. Η άσκηση, η καλή διατροφή, ο καλός ύπνος και οι ασχολίες καθημερινά, θα βοηθήσουν στην βελτίωση της διάθεσής σας. 

  • Τι πρέπει να κάνουν οι ασθενείς με Πάρκινσον ή οι φροντιστές τους εάν εμφανίσουν συμπτώματα ύποπτα για COVID-19;
    Καταρχάς θα πρέπει να επικοινωνήστε με την/τον οικογενειακό γιατρό ή παθολόγο σας και να πάρετε οδηγίες με βάση τις ισχύουσες κατευθύνσεις από τον ΕΟΔΥ. Είτε η σύσταση είναι να μείνετε στο σπίτι λόγω ήπιων συμπτωμάτων, είτε να πάτε στο νοσοκομείο, ακολουθήστε αυτή την συμβουλή. Ενημερώστε την/το νευρολόγο σας, συνεχίστε τα φάρμακα για το Πάρκινσον κανονικά και εάν υπάρχουν συμπτώματα από το Πάρκινσον ή από τα φάρμακα για το Πάρκινσον (για παράδειγμα έντονες διακυμάνσεις) που αλλάζουν και σας απασχολούν, επικοινωνήστε με την/ον Νευρολόγο σας για να σας ρυθμίσει την αγωγή αυτή. Μην λαμβάνετε σκευάσματα χωρίς να τα έχουν συστήσει οι θεράπουσες/οντες γιατροί σας. 


    Πηγές και αναζήτηση περαιτέρω πληροφοριών:
    1. International Parkinson’s disease and Movement Disorder Society (https://www.movementdisorders....
    2. Michael J Fox Foundation for Parkinson’s research (
    https://www.michaeljfox.org/ne...
    3. Foundation (
    https://www.parkinson.org/blog...
    4. Cure Parkinson’s Trust, UK (
    https://www.cureparkinsons.org...
    5. Parkinson’s disease Association (
    https://www.epda.eu.com/latest...
10 Νοεμβρίου 2024
Στο παγκόσμιο συνέδριο για την νόσο Πάρκινσον και άλλες Κινητικές Διαταραχές παρουσιάστηκαν νέα δεδομένα και αποτελέσματα κλινικών μελετών για τη νόσο αλλά και για τον ιδιοπαθή τρόμο, τη δυστονία και τα τικ και το σύνδρομο Τουρετ (Tourette). Ιδιαίτερη τιμή και ευθύνη φέτος για εμένα, ως Προέδρου της επιτροπής Προγράμματος με μέλη από όλο τον κόσμο, να καλωσορίζουμε τους σχεδόν 5000 συνέδρους! Όλα τα τελευταία δεδομένα για το Πάρκινσον και τις Κινητικές Διαταραχές παρουσιάστηκαν στο μοναδικό ετήσιο αυτό συνέδριο του International Parkinson's disease and Movement Disorders Society (MDS, https://www.movementdisorders.org ) , που θεωρείται το βασικότερο για την ενημέρωση και την προώθηση της επιστήμης στο αντικείμενο της νόσου Παρκινσον και Κινητικών Διαταραχών
Από Μαρία Σταμέλου 23 Ιανουαρίου 2024
Μετά τη διάγνωση της νόσου Πάρκινσον σε έναν ασθενή, πολύ συχνά χρησιμοποιείται ο όρος «περίοδος του μήνα του μέλιτος», που εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε επιστημονικές εργασίες στα τέλη της δεκαετίας του 1970, για να δηλώσει τα πρώτα 2-5 έτη της νόσου, ως ένα στάδιο κατα το οποί υπάρχει γενικά μια σταθερή απόκριση στην αγωγή, πριν εμφανιστούν οι κινητικές διακυμάνσεις και επιπλοκές της θεραπείας. Τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στην επιστημονική βιβλιογραφία, στα βιβλία νευρολογίας και στα συνέδρια, αλλά και στην κλινική πράξη. Ωστόσο, ο όρος καλό θα ήταν πλέον να αντικατασταθεί. Οι λέξεις «Έχετε τη νόσο του Πάρκινσον» σε ένα άτομο που έχει μόλις διαγνωσθεί, είναι ένα σοκ για οποιονδήποτε τις ακούει εν μέρει λόγω και της άγνοιας για το οτι η νόσος είναι αντιμετωπίσιμη. Η άρνηση, ο θυμός και η κατάθλιψη είναι κοινές αντιδράσεις. Αυτά τα συναισθήματα είναι σημαντικά και απαιτούν διαχείριση και είναι δύσκολο να περιγραφούν ως ένα αίσθημα «μήνας του μέλιτος», ακόμη και όταν η διάγνωση ακολουθείται από τη χορήγηση ντοπαμινεργικής θεραπείας και την παροχή συμπτωματικής ανακούφισης. Απο την άλλη, η φράση προοιωνίζει οτι πρόκειται να έρθει κάτι χειρότερο μετά απο αυτη την περίοδο και δημιουργεί άγχος. Εμπειρίες ασθενών που σχολιάζουν πώς αισθάνονται όταν ακούν τέτοιες εκφράσεις απο τους ιατρούς τους μαρτυρούν το πόσο αδόκιμος, δυσάρεστος και κάποιες φορές προσβλητικός είναι αυτός ο όρος για μια σειρά απο διαφορετικούς λόγους (Alonso-Canovas et al 2023). Αλλά και επιστημονικά αυτά που υποδηλώνει ο όρος δεν είναι σωστά, διότι ο κάθε ασθενής είναι διαφορετικός, η διάρκεια της ανταπόκρισης χωρίς διακυμάνσεις ποικίλει και δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθεί η διάρκεια αυτή. Έτσι, μολονότι αρχικά ο όρος εξυπηρετούσε την επικοινωνία μεταξύ των ιατρών, σήμερα που η επικοινωνία και η θεραπευτική σχέση μεταξύ γιατρού και ασθενούς έχει αλλάξει, οι όροι που χρησιμοποιούνται θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν την κατανόηση, την ενσυναίσθηση και τη συνεργασία μεταξύ επαγγελματιών υγείας και ατόμων με την νόσο (Alonso-Canovas et al 2023). Ο όρος 'πρώιμη Πάρκινσον' υπεραρκεί για να περιγράψει την αρχική φάση της νόσου. Βιβλιογραφια Araceli Alonso-Canovas et al. The Early Treatment Phase in Parkinson's Disease: Not a Honeymoon for All, Not a Honeymoon at All? J Parkinsons Dis 2023;13(3):323-328. doi: 10.3233/JPD-225064.
Από Μαρία Σταμέλου 8 Απριλίου 2022
Μπορεί η νόσος του Πάρκινσον να οδηγήσει σε διαταραχές της διάθεσης και ποιές; Πολύ συχνά. Τα πιο συχνά είναι η κατάθλιψη, το άγχος και η απάθεια. Η νόσος Πάρκινσον χαρακτηρίζεται και από μια πληθώρα άλλων μη-κινητικών συμπτωμάτων και όχι μόνο από τις γνωστές κινητικές δυσκολίες. Σε κάποιους ασθενείς, τα μη κινητικά συμπτώματα και ειδικά το άγχος και η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής περισσότερο και από τα ίδια τα κινητικά προβλήματα. Πολλές φορές μπορεί και να προηγούνται της εμφάνισης των κινητικών συμπτωμάτων (δηλαδή του τρόμου, της βραδύτητας κτλ). Συχνά, ένας ασθενής δηλαδή εμφανίζει πρώτα ανεξήγητη κατάθλιψη και άγχος που τον οδηγούν στον ψυχίατρο, λαμβάνει αγωγή που πολλές φορές μπορεί να μην είναι αποτελεσματική, και μήνες ή και κάποια χρόνια μετά, αρχίζει να τρέμει, ή να είναι δύσκαμπτος. Άλλοι ασθενείς μπορεί να τα εμφανίσουν έχοντας ήδη χρόνια τη νόσο. Μεγάλο ρόλο παίζουν και τα φάρμακα που λαμβάνονται για τα κινητικά συμπτώματα, ενώ το άγχος μπορεί να εμφανίζεται συχνά στην περίοδο «off», όταν τα επίπεδα των φαρμάκων δηλαδή είναι χαμηλά. Γιατί εμφανίζονται αυτά τα συμπτώματα στη νόσο Πάρκινσον? Η ελάττωση ορισμένων σημαντικών ουσιών στον εγκέφαλο, όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η νοραδρεναλίνη, μπορούν να οδηγήσουν στις διαταραχές αυτές. Βέβαια, πέραν αυτού, η δυσκολία την αποδοχή της νόσου και η στάση μας απέναντι της, αλλά και πολλοί άλλοι παράγοντες (προηγούμενο ιστορικό, κοινωνικοί, οικογενειακοί κτλ), μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε τέτοια συμπτώματα. Αντιμετωπίζονται; Ναι, αντιμετωπίζονται. Καταρχάς θα πρέπει να διαγνωστούν. Πολλοί ασθενείς δεν μιλούν εύκολα για το πώς νιώθουν, ή δεν θεωρούν ότι υπάρχει συσχέτιση της νόσου με αυτά τα συμπτώματα. Επιπλέον θα πρέπει να διερευνηθεί από τον νευρολόγο η συσχέτιση ή όχι με την λήψη φαρμάκων, ενώ σημαντική είναι και η συμβολή του ψυχιάτρου, καθώς η προσέγγιση θα πρέπει να είναι διεπιστημονική. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα, με αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά φάρμακα, αλλά και τα ίδια τα ντοπαμινεργικά φάρμακα. Η ψυχοθεραπεία και η συστηματική άσκηση μπορούν να βοηθήσουν. Η εξατομίκευση της θεραπείας είναι κεφαλαιώδους σημασίας και απαιτεί εξειδίκευση και εμπειρία. Συμπερασματικά Η κατάθλιψη, το άγχος και η απάθεια μπορεί να αποτελούν συχνά συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον. Μπορεί να εμφανιστούν νωρίς, ακόμα και πριν τα κινητικά συμπτώματα ή να εμφανιστούν αργότερα στην πορεία της νόσου. Είναι σημαντικό να μιλήσετε στη/στο νευρολόγο σας εάν νιώθετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα. Η φαρμακευτική αγωγή, η ψυχοθεραπεία και η κοινωνική υποστήριξη είναι σημαντικές για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων αυτών.
Από Μαρία Σταμέλου 6 Απριλίου 2022
Αυτή η εξαιρετική εκδήλωση για την παγκόσμια ημέρα Παρκινσον, επικεντρώνεται σε πρακτικές συμβουλές και προγράμματα άσκησης.
Από Μαρία Σταμέλου 17 Μαρτίου 2022
Ενημερωθείτε σχετικά με τις Διαταραχές βάδισης στην νόσο Πάρκινσον από την Νευρολόγο Μαρία Σταμέλου στο Μαρούσι.
Περισσότερα Άρθρα
Share by: